Giriş
cTürk İş Kanunu’na göre, işçinin haklı nedenle iş akdini feshetmesi belirli koşullara bağlıdır ve işçiye kıdem tazminatı dahil olmak üzere çeşitli haklar sağlar. Bu makalede, işçinin haklı nedenle iş sözleşmesini feshetme halleri ve bu süreçte izlemesi gereken adımlar detaylı olarak ele alınacaktır.
1. İş Hukukunda İşçi İçin Haklı Fesih Halleri
Türk İş Kanunu’nun 24. maddesi, işçinin haklı nedenle iş sözleşmesini feshedebileceği halleri üç ana başlık altında düzenlemiştir: sağlık sebepleri, ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve zorlayıcı sebepler.
a. Sağlık Sebepleri
İşçinin sağlığını tehlikeye atan durumlar işçinin haklı nedenle fesih hakkını doğurur:
- İşin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşamı için tehlikeli hale gelmesi.
- İşçinin sürekli olarak yakından ve doğrudan buluşup görüştüğü işveren veya başka bir işçinin bulaşıcı bir hastalığa yakalanması.
b. Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Uymayan Haller
İşverenin veya diğer işçilerin iş yerinde ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışları işçiye haklı fesih hakkı verir:
- İşverenin işçiyi yanıltarak iş sözleşmesini yapmaya zorlaması veya işçiyi yanıltıcı bilgiler vermesi.
- İşverenin, işçinin veya aile üyelerinin şeref ve namusuna dokunacak sözler söylemesi veya davranışlarda bulunması.
- İşverenin işçiye veya aile üyelerine cinsel tacizde bulunması.
- İşverenin, işçiye karşı sözleşme şartlarına aykırı olarak ücret ödememesi veya eksik ödemesi.
- İşverenin, işçiyi veya aile üyelerini tehdit etmesi veya iş yerinde taciz gibi kötü niyetli davranışlarda bulunması.
c. Zorlayıcı Sebepler
İş yerinde meydana gelen ve işçinin işini yapmasını engelleyen zorlayıcı sebepler:
- İş yerinde bir haftadan fazla süre ile işin durmasını gerektirecek zorlayıcı sebeplerin ortaya çıkması.
2. İşten Haklı Sebeple Çıkmak İsteyen İşçinin Yapması Gerekenler
İşçinin haklı nedenle iş sözleşmesini feshetmesi belirli prosedürlere tabidir. Bu prosedürlerin doğru bir şekilde izlenmesi, işçinin haklarını koruması açısından önemlidir:
a. Fesih Bildirimi
İşçi, haklı nedenle iş sözleşmesini feshetmek istediğinde işverene yazılı olarak fesih bildiriminde bulunmalıdır. Bu bildirimde, işçinin fesih sebebi açık ve net bir şekilde belirtilmelidir. Bildirimin yazılı olması, ileride doğabilecek hukuki uyuşmazlıklarda delil olarak kullanılabilmesi açısından önemlidir.
b. Fesih Sebebinin Belirtilmesi
İşçi, fesih bildiriminde haklı fesih sebebini açıkça belirtmelidir. Sağlık sebepleri, ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı haller veya zorlayıcı sebepler gibi fesih nedenlerinden hangisine dayanılarak fesih yapıldığını yazılı olarak ifade etmelidir.
c. Fesih Süresi
İş Kanunu’na göre, işçi haklı nedenle fesih hakkını fesih sebebinin ortaya çıkmasından itibaren makul bir süre içinde kullanmalıdır. Bu süre, fesih sebebinin ortaya çıkmasından itibaren 6 iş günü içinde olmalıdır. Ancak, işçi her halükarda fesih sebebinin ortaya çıkmasından itibaren 1 yıl içinde fesih hakkını kullanmak zorundadır. Aksi takdirde fesih hakkı düşer.
d. Kıdem Tazminatı Talebi
Haklı nedenle iş sözleşmesini fesheden işçi, kıdem tazminatına hak kazanır. İşçi, fesih bildirimi ile birlikte işverenden kıdem tazminatı talebinde bulunmalıdır. Kıdem tazminatı talebi de yazılı olarak yapılmalıdır.
e. İşsizlik Ödeneği ve Diğer Haklar
İşçi, haklı nedenle iş sözleşmesini feshettiğinde, işsizlik sigortası ve diğer haklarından yararlanma imkanına sahiptir. İşçi, işsizlik sigortasından yararlanmak için Türkiye İş Kurumu’na (İŞKUR) başvuruda bulunabilir.
Sonuç
İş hukukunda işçinin haklı nedenle iş sözleşmesini feshetmesi, işçinin çalışma koşullarının veya işverenin davranışlarının işçiyi işten ayrılmaya zorladığı durumları kapsar. İşçi, sağlık sebepleri, ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı haller veya zorlayıcı sebepler gibi haklı nedenlerle iş sözleşmesini feshedebilir. Bu süreçte işçinin yapması gerekenler arasında yazılı fesih bildirimi yapmak, fesih sebebini belirtmek, fesih süresine dikkat etmek, kıdem tazminatı talebinde bulunmak ve işsizlik sigortası haklarından yararlanmak yer almaktadır. Bu adımların doğru bir şekilde izlenmesi, işçinin haklarını koruması açısından büyük önem taşır.
İş hukuku ve diğer hukuki konularıyla ilgili daha fazla bilgi edinmek veya danışmanlık almak isterseniz, bizimle iletişime geçmekten çekinmeyin.
