Giriş

Tüketiciler, mal ve hizmet satın alırken belirli bir kalite ve işlevsellik beklentisi içindedir. Ancak, bazen satın alınan mallar bu beklentileri karşılamaz ve ayıplı olarak nitelendirilir. Ayıplı mal, tüketicinin sözleşmeye uygun olmayan ve beklenen standartları karşılamayan mal anlamına gelir. Bu makalede, ayıplı mal kavramı, ayıplı mala karşı tüketicilerin sahip olduğu haklar ve bu hakların nasıl kullanılabileceği üzerinde durulacaktır.

Ayıplı Malın Tanımı ve Türleri

Ayıplı mal, Türk Borçlar Kanunu (TBK) ve Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun (TKHK) kapsamında düzenlenmiştir. Ayıplı malın tanımı ve türleri şu şekildedir:

  1. Ayıp: Malın sözleşmede belirtilen özellikleri taşımaması veya olağan kullanımı sırasında beklenen performansı göstermemesi durumu.
  2. Açık Ayıp: Malın teslimi sırasında gözle görülür veya basit bir inceleme ile tespit edilebilir olan ayıplar.
  3. Gizli Ayıp: Malın teslimi sırasında fark edilemeyen ve ancak kullanımı sırasında ortaya çıkan ayıplar.

Ayıplı Mal Karşısında Tüketicinin Hakları

Ayıplı mal satın alan tüketicilerin, TKHK ve TBK kapsamında çeşitli hakları bulunmaktadır. Bu haklar şu şekildedir:

  1. Seçimlik Haklar:
    1. Malın Değiştirilmesi: Tüketici, ayıplı malın ayıpsız bir yenisi ile değiştirilmesini talep edebilir.
    2. Bedel İadesi: Tüketici, ödediği bedelin iadesini talep edebilir.
    3. Bedel İndirimi: Tüketici, ayıbın değeri oranında bedel indirimi talep edebilir.
    4. Ücretsiz Onarım: Tüketici, malın ücretsiz olarak onarılmasını talep edebilir.
  2. Tazminat Hakkı:
    1. Doğrudan Zararlar: Tüketici, ayıplı mal nedeniyle uğradığı doğrudan zararların tazminini talep edebilir.
    2. Dolaylı Zararlar: Tüketici, ayıplı mal nedeniyle ortaya çıkan dolaylı zararların tazminini de talep edebilir.
  3. Ek Haklar:
    1. Cayma Hakkı: Belirli durumlarda tüketici, sözleşmeden cayma hakkına sahiptir.
    2. Ön Bilgilendirme Hakkı: Tüketici, malın ayıpları hakkında önceden bilgilendirilmiş olmalıdır.

Ayıplı Malın İspatı ve Başvuru Süreci

Ayıplı mal durumunda, tüketicinin haklarını kullanabilmesi için belirli süreçleri takip etmesi gerekmektedir. Bu süreçler şu şekildedir:

  1. Ayıbın Tespiti: Tüketici, malın ayıplı olduğunu tespit eder etmez satıcıya bildirimde bulunmalıdır. Açık ayıplar için bu süre, malın tesliminden itibaren 30 gündür. Gizli ayıplar için ise bu süre, ayıbın fark edilmesinden itibaren 2 yıldır.
  2. İspat Yükümlülüğü: Tüketici, malın ayıplı olduğunu ve ayıbın kendisinden kaynaklanmadığını ispat etmekle yükümlüdür.
  3. Satıcıya Başvuru: Tüketici, seçtiği hakkı kullanmak için öncelikle satıcıya başvurmalıdır. Satıcı, tüketicinin talebini karşılamazsa, tüketici hakem heyetine veya tüketici mahkemesine başvurabilir.

Sonuç

Ayıplı mal ve ayıplı mala karşı haklar, tüketicinin korunması açısından büyük önem taşır. Tüketiciler, bu hakları bilerek ve kullanarak, satın aldıkları malın ayıplı olması durumunda mağduriyet yaşamazlar. Bu makalede ele alınan hususlar, ayıplı mal karşısında tüketicilerin sahip olduğu temel hakları ve bu hakların nasıl kullanılabileceğini ortaya koymaktadır. Tüketiciler ve satıcılar, hukuki düzenlemelere uygun hareket ederek, olası uyuşmazlıkların önüne geçebilirler.

Ayıplı mal işlemleri ve diğer hukuki konularıyla ilgili daha fazla bilgi edinmek veya danışmanlık almak isterseniz, bizimle iletişime geçmekten çekinmeyin.

Diğer yayınlarımıza da göz atın...

Comments are disabled.