Startup Hukuku

Günümüzün hızla değişen dijital ve teknoloji odaklı dünyasında, startup’lar (girişimler), yenilikçi fikirleri ve hızlı büyüme potansiyelleriyle iş dünyasının lokomotifi haline gelmiştir. Ancak bir startup’ın hayata geçirilmesi, ticarileştirilmesi ve ölçeklenmesi süreci, birçok benzersiz hukuki zorluğu da beraberinde getirir. Fikir aşamasından yatırım turlarına, ortaklık sözleşmelerinden çalışan hisse opsiyon planlarına (ESOP), fikri mülkiyetin korunmasından KVKK uyumuna kadar geniş bir yelpazede hukuki ihtiyaçlar doğar. Startup Hukuku, geleneksel şirketler hukukundan farklı olarak, girişimcilik ekosisteminin dinamiklerine ve startup’ların özel gereksinimlerine odaklanan, butik ve stratejik bir yaklaşımla hukuki çözümler sunar.

Neka Legal Avukatlık Bürosu olarak, Bursa startup avukatı ve İstanbul startup avukatı ihtiyaçlarınızda, kurucumuz Av. Kaan Kaplan‘ın liderliğindeki uzman ekibimizle, girişimcilerimize fikirlerini gerçeğe dönüştürme ve işlerini yasalara uygun, sağlam bir zeminde büyütme konusunda kapsamlı hukuki danışmanlık ve güçlü temsil hizmeti sunmaktayız. Amacımız, inovatif girişimlerinizi hukuki risklerden korumak, yatırımcılarla olan ilişkilerinizi şeffaf ve güvenli hale getirmek ve sürdürülebilir başarıya ulaşmanız için yol arkadaşlığı yapmaktır.

Neden Neka Legal ile Çalışmalısınız? Startup Hukukunda Avukatın Kritik Rolü

Startup’lar için hukuki danışmanlık, sadece yasalara uymakla kalmaz, aynı zamanda stratejik bir rekabet avantajı sağlar. Neka Legal Avukatlık Bürosu olarak, startup hukuku alanında müvekkillerimize şu değerleri sunuyoruz:

• Girişimcilik Ekosistemi Bilgisi: Sadece hukuki mevzuata değil, aynı zamanda startup ekosisteminin dinamiklerine, yatırımcı beklentilerine, farklı finansman modellerine (tohum yatırım, A Serisi, B Serisi vb.) ve teknoloji dünyasının özel ihtiyaçlarına hakimiz.
• Proaktif ve Ölçeklenebilir Çözümler: Startup’ların hızlı büyüme potansiyelini ve değişen ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak, sadece mevcut sorunları çözmekle kalmayıp, gelecekteki büyüme ve yatırım turlarına uygun, ölçeklenebilir ve esnek hukuki yapılar oluştururuz.
• Risk Yönetimi ve Uygun Maliyetli Yaklaşım: Sınırlı kaynaklara sahip startup’lar için hukuki riskleri erken aşamada tespit ederek pahalı dava süreçlerinin önüne geçeriz. Bütçe dostu ve verimli hukuki çözümler sunarız.
• İlişki ve Sözleşme Uzmanlığı: Kurucular arası ilişkilerden yatırımcı anlaşmalarına, çalışan opsiyon planlarından müşteri sözleşmelerine kadar tüm kritik ilişkilerinizi sağlam ve adil sözleşmelerle güvence altına alırız.
• Fikri Mülkiyetin Korunması: Bir startup’ın en değerli varlığı olan fikri mülkiyetin (patent, marka, telif hakkı, ticari sır) baştan itibaren doğru şekilde korunması ve tescil edilmesi konusunda stratejik danışmanlık sağlarız.

Neka Legal Avukatlık Bürosu’nun Startup Hukuku Kapsamındaki Kapsamlı Hizmetleri

Girişiminizin fikir aşamasından itibaren büyüme ve olgunlaşma süreçlerindeki tüm hukuki ihtiyaçlarınıza profesyonel destek sağlıyoruz:

1. Şirket Kuruluşu ve Kurucu İlişkileri:

   • Startup’a Uygun Şirket Türünün Seçimi: Faaliyet alanı, ortak sayısı, yatırım beklentileri doğrultusunda Anonim Şirket, Limited Şirket veya diğer uygun şirket türlerinin seçimi ve kuruluşu.
   • Kurucu Ortaklar Sözleşmesi (Founders’ Agreement): Kurucular arasındaki pay oranları, yönetimde söz hakkı, kar dağıtımı, ayrılma durumları (vesting, cliff), kilitlenmelerin çözümü, fikri mülkiyetin devri gibi kritik konuları düzenleyen detaylı sözleşmelerin hazırlanması.
   • Esas Sözleşme Hazırlığı ve Revizyonu: Şirketin ana sözleşmesinin, kurucu anlaşmalarıyla uyumlu ve gelecekteki yatırım turlarına uygun olarak hazırlanması.
   • Sunduğumuz Hizmet: Girişiminizi en sağlam hukuki temeller üzerine oturtmak, kurucular arası ilişkilerin şeffaf ve adil bir çerçevede ilerlemesini sağlamak.

2. Yatırım Turları ve Finansman:

   • Melek Yatırım ve Tohum Yatırım Sözleşmeleri: Hisse devir sözleşmeleri, yatırım sözleşmeleri (Share Purchase Agreement – SPA, Investment Agreement) ve ilgili belgelerin hazırlanması ve müzakeresi.
   • Dönüştürülebilir Borç (Convertible Note) ve SAFE Sözleşmeleri: Startup finansmanında sıkça kullanılan bu esnek yatırım araçlarının hazırlanması ve danışmanlığı.
   • Due Diligence (Hukuki İnceleme): Yatırımcılar veya hedef startup adına hukuki inceleme süreçlerinin yürütülmesi, risk raporlaması ve değerlendirilmesi.
   • Term Sheet (Niyet Mektubu) Müzakereleri: Yatırım turları öncesinde hazırlanan niyet mektuplarının hukuki analizi ve müvekkilin lehine müzakerelerin yürütülmesi.
   • Sunduğumuz Hizmet: Yatırım süreçlerinin her aşamasında hukuki rehberlik, sözleşmelerin hazırlanması ve müzakeresi ile yatırımcı ilişkilerinin güvenli bir zeminde yürütülmesi.

3. Çalışan İlişkileri ve ESOP (Employee Stock Option Plan):

   • İş Sözleşmeleri: Startup’ların dinamik yapısına uygun, esnek iş sözleşmelerinin (uzaktan çalışma, kısmi zamanlı vb.) hazırlanması.
   • Çalışan Hisse Opsiyon Planları (ESOP): Çalışanların şirkete olan bağlılığını artırmak ve yetenekli kişileri çekmek amacıyla ESOP planlarının hukuki yapısının oluşturulması ve uygulanması.
   • Gizlilik ve Rekabet Etmeme Anlaşmaları (NDA & Non-Compete): Çalışanlarla yapılan bu anlaşmaların hazırlanması ve takibi.
   • Sunduğumuz Hizmet: Çalışan ilişkilerinin yasalara uygun yürütülmesi, yetenekleri şirkete bağlayan teşvik mekanizmalarının hukuki altyapısının kurulması.

4. Fikri Mülkiyetin Korunması:

   • Marka Tescili: Startup’ın ismi, logosu ve ürün adlarının Türk Patent ve Marka Kurumu nezdinde tescili.
   • Patent ve Faydalı Model Başvuruları: Teknolojik buluşların korunması için başvuru süreçlerinin yönetimi.
   • Telif Hakları: Yazılım kodları, algoritmalar, tasarımlar ve diğer yaratıcı eserlerin telif hakları çerçevesinde korunması.
   • Ticari Sırların Korunması: Şirketin özel bilgilerinin, müşteri listelerinin, stratejilerinin hukuki yollarla güvence altına alınması.
   • Sunduğumuz Hizmet: Girişiminizin en değerli varlığı olan fikri mülkiyetin başlangıçtan itibaren eksiksiz ve stratejik olarak korunması.

5. Veri Koruma ve Gizlilik (KVKK & GDPR Uyum):

   • Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) Uyum Danışmanlığı: Şirketin veri işleme faaliyetlerinin KVKK’ya uygunluğunun denetlenmesi, aydınlatma metinleri, açık rıza beyanları ve veri işleme envanterlerinin hazırlanması.
   • Veri Politikaları ve Prosedürleri: Gizlilik politikaları, çerez politikaları gibi belgelerin hazırlanması.
   • Sunduğumuz Hizmet: Startup’ınızın veri koruma mevzuatına tam uyumlu çalışmasını sağlayarak yasal risklerin ve itibar kaybının önüne geçilmesi.

6. Sözleşme Yönetimi ve Ticari Anlaşmalar:

   • Müşteri sözleşmeleri, hizmet sözleşmeleri, tedarikçi sözleşmeleri, bayilik/distribütörlük sözleşmeleri, API kullanım sözleşmeleri gibi ticari anlaşmaların hazırlanması ve müzakeresi.
   • E-ticaret ve platform işletmeciliği için hukuki danışmanlık (mesafeli satış sözleşmeleri, üyelik sözleşmeleri).
   • Sunduğumuz Hizmet: Ticari ilişkilerinizin sağlam sözleşmelerle güvence altına alınması, potansiyel uyuşmazlıkların önlenmesi.

Neka Legal Avukatlık Bürosu olarak, Bursa’nın en iyi startup avukatı veya İstanbul’da önde gelen startup avukatı arayışlarınızda, yenilikçi fikirlerinizin hukuki riskler nedeniyle sekteye uğramaması için kapsamlı ve butik hukuki çözümler sunmaktayız. Girişiminizin her aşamasında yanınızda durarak, hukuki karmaşıklıkları ortadan kaldırıyor ve sizin inovasyona odaklanmanızı sağlıyoruz.

---

Soru 1: Bir startup kurarken nelere dikkat edilmelidir? Kurucu ortaklar sözleşmesi neden önemlidir?

Cevap 1: Bir startup kurmak, heyecan verici ve potansiyel dolu bir süreçtir, ancak hukuki altyapısı sağlam kurulmazsa büyük riskler taşıyabilir. Başarılı bir başlangıç için bazı kritik adımlara dikkat etmek gerekir.

• Startup Kurarken Dikkat Edilmesi Gereken Temel Hususlar:

  1. Doğru Hukuki Yapılanma: İlk ve en önemli adım, iş modelinize, büyüme hedeflerinize ve yatırım beklentilerinize uygun bir şirket türü seçmektir. Türkiye’de genellikle Anonim Şirket (A.Ş.) tercih edilir; çünkü yatırımcılar tarafından daha şeffaf ve devredilebilir pay yapısı nedeniyle daha cazip bulunur. Limited Şirket (Ltd. Şti.) de bazı durumlar için uygun olabilir.
  2. Kurucu Ortaklar Sözleşmesi (Founders’ Agreement): Girişimin birden fazla kurucusu varsa, bu sözleşme, ileride ortaya çıkabilecek potansiyel anlaşmazlıkları önlemek adına kritik öneme sahiptir.
  3. Fikri Mülkiyetin Korunması: Fikirleriniz, markanız, yazılımınız veya teknolojiniz startup’ınızın en değerli varlığıdır. Bunların doğru şekilde tescil edilmesi ve korunması, yatırımcılar için de büyük bir güvencedir.
  4. Çalışan İlişkileri ve Sözleşmeleri: İlk çalışanların işe alımında dahi, iş sözleşmelerinin, gizlilik ve rekabet etmeme taahhütlerinin hukuka uygun hazırlanması önemlidir.
  5. Veri Gizliliği ve KVKK Uyum: Eğer ürününüz veya hizmetiniz kişisel veri işliyorsa (ki çoğu startup işler), Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) ve global standartlara (GDPR) uyum sağlamak zorunludur.
  6. Yasal İzinler ve Lisanslar: Faaliyet alanınıza göre gerekebilecek özel yasal izinleri ve lisansları (örneğin fintech, sağlık, e-ticaret için) belirlemek ve temin etmek.
  7. Finansal ve Hukuki Danışmanlık: Başlangıçtan itibaren bir hukukçu ve mali müşavir ile çalışmak, yanlış adımların önüne geçer ve sürdürülebilir bir büyüme için zemin hazırlar.

• Kurucu Ortaklar Sözleşmesi Neden Önemlidir? Kurucu ortaklar sözleşmesi (Founders’ Agreement), şirket esas sözleşmesinden ayrı, kurucular arasında yapılan ve ortaklık ilişkisinin temelini oluşturan özel bir anlaşmadır. Şirket esas sözleşmesi genellikle standart hükümler içerirken, kurucu sözleşmesi ortakların bireysel beklentilerini ve aralarındaki özel dinamikleri düzenler.

  • Önemi ve İçerdiği Başlıca Hükümler:
    1. Pay Oranları ve Sermaye Katkıları: Her kurucunun şirketteki payı, nakdi veya ayni sermaye katkıları (fikir, emek, yazılım, teknoloji gibi) açıkça belirtilir.
    2. Görev ve Sorumluluklar: Her kurucunun şirketteki rolü, sorumlulukları ve karar alma mekanizmaları belirlenir.
    3. Fikri Mülkiyetin Devri: Kurucuların girişime getirdiği veya girişimin gelişimi sırasında yarattığı tüm fikri mülkiyet haklarının (yazılım, algoritma, marka, tasarım vb.) şirkete devri hükmü yer alır. Bu, yatırımcılar için kritik bir konudur.
    4. Vesting ve Cliff Süreçleri: Kurucuların şirketten ayrılması durumunda, paylarının ne kadarının geri alınabileceğini belirleyen mekanizmalardır.
       • Vesting: Kurucu paylarının zamanla hak kazanılması prensibidir (örneğin 4 yıl içinde %100 vested olması).
       • Cliff: Genellikle ilk 1 yıl içinde kurucunun ayrılması durumunda hiç pay alamaması veya tüm paylarının geri alınması şartıdır (örneğin 1 yıl cliff, 4 yıl vesting). Bu mekanizmalar, kurucuların şirkete bağlılığını artırır ve erken ayrılık risklerini yönetir.
    5. Karar Alma Süreçleri: Önemli kararların (yeni yatırımcı alma, yönetim kurulu üyelerini değiştirme, yeni ürün geliştirme) nasıl alınacağı (oybirliği, oy çokluğu, veto hakları) düzenlenir.
    6. Pay Devir Kısıtlamaları: Kurucuların paylarını üçüncü kişilere devretme şartları (ön alım hakkı, birlikte satış hakkı – tag-along/drag-along) belirlenir.
    7. Çözüm Mekanizmaları: Kurucular arasında anlaşmazlık çıkması durumunda uygulanacak çözüm yolları (arabuluculuk, tahkim, ayrılma mekanizmaları gibi) önceden belirlenir.

Neka Legal Avukatlık Bürosu olarak, startup’ınızı hukuki olarak sağlam temeller üzerine kurmanız için size özel danışmanlık sunuyor, kurucu ortaklar sözleşmenizi titizlikle hazırlayarak gelecekteki olası anlaşmazlıkların önüne geçiyoruz.

---

Soru 2: Startup’lar için yatırım süreçleri (tohum, seri A vb.) nasıl işler ve bu süreçlerde hangi sözleşmeler kritik öneme sahiptir?

Cevap 2: Startup’ların büyümesi için dış finansman almak, genellikle melek yatırımcılar, risk sermayesi fonları (VC) veya kurumsal yatırımcılar aracılığıyla gerçekleşen ve belirli aşamalardan oluşan karmaşık bir süreçtir. Bu süreçlerin her aşaması, farklı hukuki belgelere ve titiz bir müzakereye ihtiyaç duyar.

• Startup’lar İçin Yatırım Süreçleri (Aşamaları):

  1. Tohum (Seed) Yatırım:
     • Amaç: Fikri ticarileştirmek, ürünün ilk versiyonunu (MVP) geliştirmek, ilk müşteri edinmek.
     • Yatırımcılar: Genellikle melek yatırımcılar, erken aşama VC fonları veya kurucu sermayesi.
     • Miktar: Nispeten düşük (birkaç on bin ila yüz binlerce dolar/euro).
     • Sözleşmeler: Genellikle Dönüştürülebilir Borç (Convertible Note) veya SAFE (Simple Agreement for Future Equity) gibi esnek ve hızlı sözleşmeler tercih edilir. Daha az hukuki karmaşıklık içerirler.
  2. Seri A (Series A) Yatırım:
     • Amaç: Ürünü pazara sürmek, müşteri tabanını büyütmek, ilk gelir modellerini doğrulamak ve ekip kurmak.
     • Yatırımcılar: Genellikle daha büyük VC fonları.
     • Miktar: Daha yüksek (milyon dolarlar seviyesinde).
     • Sözleşmeler: Daha karmaşık ve kapsamlı Yatırım Sözleşmesi (Investment Agreement) ve Pay Sahipleri Sözleşmesi (Shareholders’ Agreement) imzalanır.
  3. Seri B (Series B) ve Sonrası Yatırımlar:
     • Amaç: Ölçeklenmek, yeni pazarlara açılmak, Ar-Ge’ye yatırım yapmak, rakipleri satın almak.
     • Yatırımcılar: Büyük VC’ler, kurumsal yatırımcılar, özel sermaye fonları.
     • Miktar: Çok yüksek (onlarca milyon dolarlar).
     • Sözleşmeler: Seri A’dakine benzer ancak daha detaylı ve karmaşık sözleşmeler.

• Yatırım Süreçlerinde Kritik Öneme Sahip Sözleşmeler:

  1. Niyet Mektubu (Term Sheet):

     • Tanım: Yatırım sürecinin başında, yatırımcı ile startup arasında imzalanan, bağlayıcı olmayan (genellikle) ancak müzakerelerin temelini oluşturan bir ön anlaşmadır. Temel ticari ve hukuki şartları özetler.
     • Önemi: Yatırım miktarını, şirket değerlemesini (pre-money/post-money valuation), yatırımcının pay oranını, yönetim kurulu temsilini, likidasyon tercihi, anti-dilution (seyrelme karşıtı koruma) gibi kritik maddeleri belirler. Hukuki bağlayıcılığı olmasa da, tarafların niyetini gösterir ve sonraki sözleşmelerin çatısını oluşturur.

  2. Dönüştürülebilir Borç (Convertible Note) / SAFE (Simple Agreement for Future Equity):

     • Tanım: Özellikle tohum aşamasında kullanılan, startup’a kredi olarak verilen ancak belirli bir yatırım turunda veya tarihte şirketin hissesine dönüştürülecek borç senetleri veya hisse opsiyonlarıdır.
     • Önemi: Erken aşamada değerleme yapma zorunluluğunu ortadan kaldırır, yatırım sürecini hızlandırır ve startup’ın acil nakit ihtiyacını karşılar. Genellikle bir sonraki yatırım turundaki değerleme üzerinden iskontolu veya üst limitli (cap) olarak hisseye dönüşürler.

  3. Yatırım Sözleşmesi (Investment Agreement / Share Purchase Agreement – SPA):

     • Tanım: Yatırımcının şirkete yapacağı sermaye koyma veya hisse satın alma işleminin tüm hukuki şartlarını içeren ana sözleşmedir.
     • Önemi: Yatırım miktarını, hisse sayısını, pay devri koşullarını, beyan ve garantileri (Representations & Warranties), kapanış koşullarını (Conditions Precedent) ve tazminat hükümleri gibi kritik maddeleri detaylıca düzenler. Yatırımcının haklarını ve startup’ın yükümlülüklerini belirler.

  4. Pay Sahipleri Sözleşmesi (Shareholders’ Agreement):

     • Tanım: Kurucular ve yeni yatırımcılar (ve mevcut pay sahipleri) arasında imzalanan, şirketin esas sözleşmesini tamamlayan, ortakların şirketteki hak ve yükümlülüklerini, yönetim kurulu yapısını, oy haklarının kullanımını, pay devir kısıtlamalarını ve uyuşmazlık çözüm mekanizmalarını düzenleyen sözleşmedir.
     • Önemi: Yatırımcının şirketteki yönetimde söz hakkını, karar alma süreçlerini, bilgi alma haklarını ve çıkış stratejilerini belirler. Kurucu sözleşmesini güncelleyerek yatırımcıların haklarını da kapsar. Likidasyon tercihi, anti-dilution, birlikte satış (tag-along), sürükleme (drag-along) gibi önemli yatırımcı koruma maddelerini içerir.

  5. Due Diligence (Hukuki İnceleme) Raporu:

     • Tanım: Yatırımcıların, hedef startup’ın hukuki, mali, vergisel, fikri mülkiyet ve diğer tüm alanlardaki durumunu detaylıca inceleyerek hazırladığı risk raporudur.
     • Önemi: Yatırımcının karar verme sürecindeki en önemli araçlardan biridir. Potansiyel riskleri, hukuki yükümlülükleri ve değerlemeyi etkileyebilecek faktörleri ortaya koyar.

Neka Legal Avukatlık Bürosu olarak, startup’ınızın yatırım süreçlerinin her aşamasında, niyet mektubu müzakerelerinden yatırım sözleşmelerinin hazırlanmasına, due diligence süreçlerinden kapanış işlemlerine kadar kapsamlı hukuki danışmanlık sunarak, en iyi şartlarda yatırım almanızı sağlıyoruz.

---

Soru 3: Bir startup’ın fikri mülkiyetini korumak için hangi adımlar atılmalıdır? Çalışanlardan fikri mülkiyet devri neden önemlidir?

Cevap 3: Bir startup’ın en değerli varlığı genellikle fikri mülkiyetidir (IP). Bu, geliştirdiği yazılım, algoritma, iş modeli, marka adı, logo veya özel teknolojisi olabilir. Fikri mülkiyetin doğru ve zamanında korunması, sadece şirketin rekabet avantajını değil, aynı zamanda yatırımcılar için de çekiciliğini doğrudan etkiler.

• Bir Startup’ın Fikri Mülkiyetini Korumak İçin Atılması Gereken Adımlar:

  1. Marka Tescili:
     • Neden Önemli: Startup’ınızın adı, logosu, ürün veya hizmet isimleri markanızdır. Marka tescili, bu işaretlerin izinsiz kullanımını engeller ve hukuki koruma sağlar. Yatırımcılar için markanın tescilli olması, şirketin değerini artıran bir faktördür.
     • Nasıl Yapılır: Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT) nezdinde başvuru yaparak tescil edilir. Faaliyet gösterilecek tüm sınıflarda (Nice Sınıflandırması) tescil edilmesi önerilir.
  2. Patent ve Faydalı Model Başvuruları:
     • Neden Önemli: Eğer startup’ınız yenilikçi bir teknik buluşa (yeni bir cihaz, yöntem, sistem) sahipse, patent veya faydalı model başvurusu yaparak bu buluşunuzu 20 (patent) veya 10 (faydalı model) yıl boyunca münhasıran kullanma hakkı elde edersiniz.
     • Nasıl Yapılır: TÜRKPATENT’e detaylı teknik tanımlamalar ve istemler içeren bir başvuru dosyası sunulur.
  3. Telif Hakları:
     • Neden Önemli: Yazılım kodları, mobil uygulamalar, web sitesi içerikleri, veri tabanları, görsel tasarımlar telif hakları ile korunur. Telif hakları, bir eser oluştuğu anda otomatik olarak doğar ve tescil zorunluluğu olmasa da, hukuki delil açısından noter onayı veya eser tescili (isteğe bağlı) faydalı olabilir.
     • Nasıl Korunur: Eserin yaratıcısı otomatik olarak hak sahibidir. Ancak ihlal durumunda ispat yükünü hafifletmek için çeşitli önlemler (noter tasdiki, eser üzerindeki hak sahibinin belirtilmesi) alınabilir.
  4. Ticari Sırların Korunması:
     • Neden Önemli: Müşteri listeleri, iş stratejileri, pazarlama planları, formüller, algoritmalar gibi şirketin rekabet avantajını sağlayan ancak patentle korunmayan bilgileri kapsar.
     • Nasıl Korunur: Güçlü gizlilik anlaşmaları (NDA’lar), çalışanlara yönelik gizlilik politikaları, fiziksel ve dijital güvenlik önlemleri, bilgilere erişimin kısıtlanması ile korunur.
  5. Alan Adı (Domain Name) Tescili: Web sitenizin ve e-posta adreslerinizin temeli olan alan adınızın tescili, markanızla bütünleşik bir kimlik oluşturmak açısından önemlidir.

• Çalışanlardan Fikri Mülkiyet Devri Neden Önemlidir? Bir startup’ın en kritik varlıkları olan yazılımlar, algoritmalar, tasarımlar genellikle kurucular veya ilk çalışanlar tarafından geliştirilir. Türk hukuku, “iş ilişkisi” içinde yaratılan eserlerin (yazılım gibi) veya buluşların (patent/faydalı model) mülkiyetinin kime ait olacağı konusunda özel düzenlemelere sahiptir. Ancak bu düzenlemeler her zaman startup’ın lehine olmayabilir veya yeterince açık değildir.

  • Önemi:

    1. Şirket Varlığının Güvence Altına Alınması: Yatırımcılar, startup’a yatırım yapmadan önce, geliştirilen tüm fikri mülkiyetin (yazılım, algoritma, marka vb.) eksiksiz ve tartışmasız bir şekilde şirkete ait olduğundan emin olmak isterler. Aksi takdirde, ileride eski bir çalışanın veya kurucunun fikri mülkiyet üzerinde hak iddia etmesi, şirketin değerini düşürebilir veya faaliyetlerini durdurabilir.
    2. Yatırım Turu Engelinin Ortadan Kaldırılması: Due diligence (hukuki inceleme) sürecinde, fikri mülkiyetin devri eksikliği ciddi bir risk olarak görülür ve yatırımın gerçekleşmesini engelleyebilir.
    3. Hukuki Güvenlik: Şirket, geliştirdiği ürün ve hizmetleri üzerinde tam bir hukuki kontrole sahip olur.

  • Nasıl Sağlanır:

    • İş Sözleşmelerine Ek Hükümler: Çalışanların iş ilişkisi sırasında geliştirdikleri tüm fikri mülkiyet haklarının (telif hakları, patent hakları vb.) otomatik olarak şirkete devredileceğine dair açık ve net hükümler içeren özel maddeler iş sözleşmelerine eklenmelidir.
    • Ayrı Fikri Mülkiyet Devir Sözleşmeleri: Gerekliyse, iş sözleşmesine ek olarak ayrı bir fikri mülkiyet devir sözleşmesi imzalanabilir. Bu, özellikle eski kurucuların veya danışmanların katkıları için önemlidir.
    • Gizlilik ve Rekabet Etmeme Anlaşmaları: Çalışanların ve danışmanların, şirket sırlarını ve bilgilerini kullanmamaları ve ayrıldıktan sonra belirli bir süre şirkete rakip olmamaları için bu anlaşmalar yapılmalıdır.

Neka Legal Avukatlık Bürosu olarak, startup’ınızın fikri mülkiyetini baştan itibaren doğru bir stratejiyle koruyor, tescil süreçlerini yönetiyor ve çalışanlarınızla yapılan sözleşmelerde fikri mülkiyet devir hükümlerini titizlikle düzenleyerek gelecekteki tüm hukuki riskleri ortadan kaldırıyoruz.

---

Soru 4: Startup’lar için KVKK (Kişisel Verilerin Korunması Kanunu) ve GDPR (Genel Veri Koruma Tüzüğü) uyumu neden önemlidir? Uyum sağlanmazsa ne gibi riskler ortaya çıkar?

Cevap 4: Günümüzün dijital ekonomisinde, birçok startup’ın iş modeli, kullanıcı veya müşteri verilerinin toplanması, işlenmesi ve analizi üzerine kuruludur. Bu nedenle, kişisel verilerin korunmasına ilişkin mevzuat (Türkiye’de KVKK, Avrupa Birliği’nde GDPR), startup’lar için sadece bir yasal zorunluluk değil, aynı zamanda itibar ve güvenilirlik açısından da kritik bir konudur.

• KVKK ve GDPR Uyumu Neden Önemlidir?

  1. Yasal Zorunluluk: Hem KVKK hem de GDPR, kişisel veri işleyen tüm şirketler için bağlayıcı yasal düzenlemelerdir. Bu yasalara uymak, startup’lar için temel bir sorumluluktur.
  2. Ağır İdari Para Cezaları: Uyumsuzluk durumunda her iki kanun da ciddi idari para cezaları öngörür. KVKK kapsamında 25.000 TL’den 1.000.000 TL’ye kadar, GDPR kapsamında ise global cironun %4’üne veya 20 milyon Euro’ya kadar (hangisi yüksekse) cezalar kesilebilir. Bu cezalar, küçük bir startup için yıkıcı olabilir.
  3. İtibar Kaybı: Bir veri ihlali veya KVKK/GDPR uyumsuzluğu, startup’ın kullanıcıları ve yatırımcıları nezdindeki itibarını ciddi şekilde zedeleyebilir. Güvenin kaybolması, müşteri kayıplarına ve yeni yatırım çekmekte zorlanmaya yol açar.
  4. Güven Oluşturma: Şeffaf veri işleme uygulamaları ve veri güvenliğine verilen önem, kullanıcılarda ve potansiyel yatırımcılarda güven oluşturur. Bu, özellikle B2C (tüketiciye yönelik) startup’lar için müşteri sadakati açısından kritiktir.
  5. Uluslararası Faaliyet: Eğer startup’ınız Avrupa’dan (veya diğer ülkelerden) kişisel veri topluyor veya bu ülkelere hizmet veriyorsa, ilgili uluslararası veri koruma mevzuatına (özellikle GDPR) uyum sağlamak zorunlu hale gelir.

• Uyum Sağlanmazsa Ne Gibi Riskler Ortaya Çıkar?

  1. Yüksek İdari Para Cezaları: Yukarıda belirtildiği gibi, ağır para cezaları ile karşılaşma riski.
  2. Dava Riskleri: Kişisel verileri ihlal edilen bireyler tarafından tazminat davaları açılabilir.
  3. İş Faaliyetlerinin Durdurulması: Ciddi uyumsuzluk durumlarında, Veri Koruma Kurumu (KVKK) veya ilgili denetleyici otoriteler tarafından iş faaliyetlerinin durdurulması veya veri işleme faaliyetlerine kısıtlama getirilmesi gibi yaptırımlar uygulanabilir.
  4. Ticari İlişkilerin Zedelenmesi: İş ortakları, tedarikçiler ve yatırımcılar, uyumsuz bir startup ile çalışmaktan çekinebilirler, bu da büyüme potansiyelini olumsuz etkiler.
  5. Yetenek Çekmekte Zorluk: Güvenlik ve yasalara uyum konusunda hassas olan çalışanlar, bu tür riskleri olan şirketlerde çalışmaktan kaçınabilirler.

• KVKK ve GDPR Uyumunda Atılması Gereken Temel Adımlar:

  1. Veri Envanteri Oluşturma: Şirketin hangi kişisel verileri, kimden, ne amaçla ve hangi hukuki sebeple topladığını, kimlerle paylaştığını ve ne kadar süreyle sakladığını gösteren detaylı bir envanter hazırlanmalıdır.
  2. Aydınlatma Yükümlülüğü: Veri sahiplerine (kullanıcılar, müşteriler, çalışanlar) verilerinin nasıl işlendiği konusunda açık ve anlaşılır şekilde bilgi verilmelidir (Gizlilik Politikası, Aydınlatma Metinleri).
  3. Açık Rıza Alımı: Kanunda belirtilen haller dışında kişisel veri işleme için ilgili kişiden açık rıza alınmalıdır.
  4. Veri Güvenliği Tedbirleri: Toplanan verilerin güvenliğini sağlamak için teknik ve idari tedbirler alınmalıdır (şifreleme, erişim kısıtlamaları, sızma testleri, eğitimler vb.).
  5. Verbis Kaydı: Yıllık çalışan sayısı ve mali bilanço toplamı belirli eşikleri aşan veri sorumlularının Verbis’e (Veri Sorumluları Sicil Bilgi Sistemi) kayıt olması zorunludur.
  6. Sözleşmelerin Düzenlenmesi: Veri işlenen tüm sözleşmelerde (tedarikçi, bulut hizmeti sağlayıcıları vb.) KVKK ve GDPR uyumu için gerekli maddeler eklenmelidir.
  7. Veri Sorumlusu/İşleyen Rolleri: Şirketin veri sorumlusu ve/veya veri işleyen rolündeki sorumlulukları netleştirilmelidir.

Neka Legal Avukatlık Bürosu olarak, startup’ınızın KVKK ve GDPR uyum süreçlerini baştan sona yönetiyor, gerekli politika ve metinleri hazırlıyor, veri güvenliği tedbirleri konusunda danışmanlık veriyor ve potansiyel hukuki risklerin önüne geçerek işinizin güvenle büyümesini sağlıyoruz.

---

Startup dünyasının karmaşık ve dinamik yapısında, her aşamada doğru hukuki adımları atmak, sadece yasalara uyum sağlamakla kalmaz, aynı zamanda girişiminizin başarısı ve sürdürülebilirliği için temel bir güvence oluşturur. Av. Kaan Kaplan liderliğindeki Neka Legal Avukatlık Bürosu olarak, Bursa’nın en iyi startup avukatı veya İstanbul’da önde gelen startup avukatı arayışlarınızda, size özel, yenilikçi ve stratejik hukuki çözümlerle yanınızdayız. Fikirlerinizi korumak, yatırım süreçlerinizi güvence altına almak ve büyüme yolculuğunuzda hukuki bir partneriniz olmak için bize ulaşın.